Burgemeester Ellen Nauta heeft vanochtend haar Kersttoespraak gehouden. Deze was te horen op de lokale zender Hofstreek FM. Nauta had het daarin onder meer over oorlogen, vluchtelingenstromen, de opvang van Oekraïners en de onzekerheid bij boerengezinnen. De toespraak is hieronder in zijn geheel te lezen…

Met de zekerheid van de getijden, weten we dat het elk jaar opnieuw Kerstmis zal worden. Elk jaar opnieuw vieren wij de geboorte van Jezus en volgen wij zijn ouders Maria en Jozef op hun tocht die de oproep van Keizer Augustus teweeg had gebracht. En tegelijk hun zoektocht naar een veilige plek voor Maria om te bevallen. Zij vroegen niet veel. Slechts een warm en veilig plekje waar hun eerstgeborene ter
wereld zou kunnen komen.

U denkt vast, net als ik, aan de tijd waarin wij de geboorte van dit kind vieren. Onze tijd waarin zelfs de zekerheid van de getijden, niet zo zeker meer lijkt. Tijdens mijn studie leerde ik dat de geschiedenis zich telkens zal herhalen. Dat komt omdat wij best hardleers zijn. Zo weten we dat oorlog nooit iets goeds brengt. Toch zal er telkens ergens een agressor zijn die de ander wil overheersen. Dat was ten tijde van
de geboorte van Jezus zo. Dat is anno 2022 niet anders.

Oorlog brengt niets goeds. Het brengt angst, onzekerheid, pijn en verdriet voor mensen die gewoon hun dagelijkse leven leiden. Die niet aan vergadertafels zitten waar besluiten worden genomen die hun levens zo ingrijpend zullen veranderen. Het brengt winnaars en verliezers en dus bij voorbaat een situatie waarin vreugde en haat elkaar tegen zullen gaan komen. Het veroorzaakt vluchtelingenstromen, waarbij mensen huis en haard verlaten. Niet omdat zij het elders beter menen te krijgen, maar omdat zij een veilige en warme plek voor hun gezin zoeken.

Ik moet denken aan de Syrische jongen die samen met zijn ouders en broertjes en zusjes tijdelijk onderdak heeft gevonden in de Reiger in Delden. Een bescheiden jongen die zichzelf gitaar had leren spelen door filmpjes op internet te bekijken. Hij speelde prachtig op een geleende gitaar en was daar trots op. Hij vertelde dat hij het erg naar zijn zin had op school en later architect wilde worden. Dan kon hij straks zijn ouders helpen door hun huis in Syrië weer op te bouwen. Een veilige en warme plek
voor zijn familie.

Ik moet denken aan al die gastgezinnen die met zoveel liefde de mensen uit de Oekraïne hebben opgevangen die ons ineens zo hard nodig hadden. Weggevlucht van huis en haard omdat een ander denkt daar recht op te hebben. Nodeloos, radeloos, moedeloos. Natuurlijk is warme opvang dan fijn, maar je wilt terug naar jouw eigen veilige en warme plek die er niet meer is.

De geschiedenis herhaalt zich. Omdat we best hardleers zijn. Zo weten we al heel lang dat we meer vragen van onze aarde dan die aarde aan kan. Eeuwen geleden trokken de herders van land naar land om hun schapen te kunnen laten grazen. Elke herder weet dat kuddes telkens nieuw terrein nodig hebben. Elke boer weet hoe hij zijn land het beste kan bewerken, zijn vee het beste kan verzorgen. Maar we blijven
vragen en we vragen steeds meer.

Remkes schreef dat hij de wanhoop in de ogen van boeren had gezien. Die hebben wij allemaal gezien. Tenminste als we de moeite namen om voorbij acties te kijken. En dan een boerin horen vertellen over haar strijd om het familiebezit te behouden voor haar kinderen. En hoe lastig dat was als regels zo snel veranderen en er altijd onduidelijkheid en onzekerheid is. Zou zij dan de laatste generatie zijn die kon
boeren? Hardleers ook als het gaat om de waarde die het saamhorig samenleven met elkaar heeft.

Saamhorigheid is nodig om elkaar de ruimte te gunnen en geven om te kunnen leven en te kunnen overleven. We hebben elkaar nodig, we hebben de aarde nodig. Telkens opnieuw leert de geschiedenis ons dat. En toch zijn we zo hardleers. Tijden waarin alles goed gaat, worden -net als de getijden- opgevolgd door tijden waarin het slechter gaat. Het lijkt soms of we daarin al berusten voordat het gebeurt. We zullen wel een recessie krijgen, we zullen wel teveel vluchtelingen krijgen, we zullen wel…het lijkt wel of dat ons zekerheid biedt inonzekere tijden.

Dat we zoeken naar zekerheid en naar duidelijkheid is ook van alle tijden. Toch lijkt het of we op een kruispunt staan. Na twee jaar corona, waarvan we nog steeds de naweeën voelen, en de gevolgen van oorlog in de Oekraïne, lijkt het of we losgeslagen zijn van onze ankers. Zelfs als je hard werkt, kun je jouw gezin nauwelijks of niet onderhouden. Zelfs als je je hele leven hebt betaald voor zorg, wordt het lastig om de zorg te krijgen die je op latere leeftijd had verwacht. Zelfs als je meent dat je genoeg werkt om een huis te kunnen betalen. Zelfs als je verwacht dat jouw kind goed en passend onderwijs kan krijgen.

De geschiedenis leert ons veel, als we bereid zijn om te kijken en te luisteren. Zelfs in tijden van oorlog gebeuren er dingen die bijzonder zijn. Mensen die volhouden, die elkaar helpen, die durven op te staan tegen agressors. Zelfs in tijden van schaarste gebeuren er dingen die onvoorzien zijn. Mensen die samen delen, samen uitvinden, samen leven. Op kruispunten in de tijd, is het meer dan ooit belangrijk om te kijken en te luisteren. Want hardleers wil toch niemand zijn.

Elke geboorte betekent het begin van een nieuw leven. Elke geboorte is bijzonder. Met Kerstmis vieren we dat begin, dat nieuwe leven. En voor wie wil horen en wil zien, vieren we meer dan een nieuw leven. We vieren dat we opnieuw kunnen beginnen. Elke dag opnieuw. Dat we niet hardleers hoeven te zijn. En dat elk jaar een kruispunt kan zijn. Waarin we kiezen voor elkaar, om voor elkaar te zorgen en het niet normaal vinden dat kinderen geen ontbijt krijgen, dat ouderen in koude huizen moeten zitten, dat vluchtelingen buiten moeten slapen. Want dat is niet normaal. We kunnen elke dag opnieuw beginnen.

Met Kerstmis vieren we de geboorte van Jezus. We horen het verhaal van de tocht van Maria en Jozef. Zij vroegen niet veel. Alleen warmte en veiligheid. De geschiedenis leert ons veel als we bereid te kijken en te luisteren. Laten we kijken en luisteren. We staan weer op een kruispunt in de tijd. Laten we kiezen voor elkaar. Laten we elkaar koesteren en beschermen, een veilige en warme plek geven. Onze
kinderen, onze kleinkinderen, elkaar.

Ik wens u een zalig kerstfeest en een gezegend nieuwjaar waarin we kiezen voor elkaar.